Diyabet, kandaki glikoz miktarının artma­sıyla vücut kimyasında ortaya çıkan kalıcı bir değişikliktir. Nedeni, ‘insülin’ hormonu­nun eksikliğidir.
Diyabet, en eski hastalıklardan biridir. Yunanca ‘sifon’ ve ‘şeker’ kelimelerinden gelen diyabetin tıp dilindeki adı diabetes meUitus’tm. Kontrol altına alınamayan diyabetin en açık belirtisi, vücuttan atılan idrann yüksek miktarda şeker içermesidir. Bu hastalık tam olarak 20. yüzyıl içinde anlaşılmıştır. 1921 yılında Kanadalı iki bilim adamı, Fre-derick Bangting ve Charles Best, pankreas içerisinde Lan-gerhans adacıkları olarak bilinen küçük bir grup hücrenin gizemli bir madde ürettiğini keşfettiler. Bu maddeye, Latin­ce ‘adacık’ anlamına gelen insula kelimesinden türeyen in­sülin adını verdiler. Bu belki de, diyabet tarihinin en önem­li buluşuydu. 1922 yılından sonra diyabet tedavisi için kullanılmaya başlanan insülin, acı veren ve ‘aşın derecede zayıflamaya neden olan’ bir hastalıktan ölmesi muhtemel birçok genç insanın yaşamını değiştiren bir tıp mucizesi olarak görüldü.
Diyabetin nedeni, ‘insülin’ hormonu eksikliğidir. Hor­mon, vücudun herhangi bir bölümünde üretilen ve kana karıştığında vücudun diğer bölümlerinde etkili olan kimyasal bir habercidir. Tip 1 diyabette, vücutta hiç insülin hormonu üretilmez. Tip 2 diyabette ise genellikle insülin salgısı yetersiz kalır ve vü­cudun hormona verdiği tepki azalır. Buna insülin direnci denir.
Pankreas
Diyabetli kişilerde pankreas gerekli miktarda insülin üretmez veya ürettiği insülin fonksiyonunu yerine getirmez.