Dekolman nedir?
Tıbbi bir deyim olan dekolman, “ayrılma” anlamına gelir. Göz içinde birbirine sı­kı sıkıya bağlı birkaç katman vardır. Bunlar ortaya doğru çökmeyecek şekilde bir­birine bağlanmıştır ve en ortada bulunan yumurta akı kıvamındaki şeffaf madde de bunların büzüşmesini önler. Eğer birbirine bağlı tabakalardan birinde bir delik olursa veya bu tabakaları ortaya çeken örümcek ağı gibi bir çekinti olursa dokular birbirinden ayrılır ve buna dekolman denir.

Dekolmanda görme neden bozulur?
Gözü oluşturan birbirine sıkı sıkıya bağlı dokular arasında en içteki, fotoğraf fil­mi gibidir; görülen görüntüyü kayıt eder ve bir dıştaki tabakaya elektrik iletisi şek­linde iletir. İleti, oradan da sinir uzantılarıyla göz sinirine ve beynin kayıt edilen iletiyi yorumlayan bölümüne saliseler içinde gönderilir. Bu tabakalar arasında bağlantı bozulunca, görme kaydı o bölgelerde yapılamaz ve iletilemez, haliyle.

Dekolman kimlerde olur?
Özellikle yüksek miyoplarda olabilir. Yüksek miyopların gözleri herkese göre da­ha büyüktür. Oysa gözün içini kaplayan duvardan duvara halı gibi doku, tahsis edilen miktar hep aynı olduğu için herkeste aynı milimetrekare büyüklüğündedir.

Dekolmanın belirtileri nelerdir?
Biraz önce söz ettiğim şekilde, tabakalar arasındaki iletişim bozulunca elektrik akımı tabakalar arasından ilerleyemez ve şelale şeklinde ortaya dökülür. Bu akım devamlı bir şimşek çakması şeklinde görülür. Çakmanın yanı sıra bağlantı kopukluğu nedeniyle iletinin yapılamaması da, örümcek ağı manzarası-devamlı sinek uçuşmaları, kurum veya kar yağması görü­nümü ya da siyah bir perde görülmesi gibi yakınmalara yol açar. Ağrı olmaz.

Bu durumda ister istemez duvar kenarlarında halı çekiştirilerek yerleştirilmiş gibi gerilmeler ve kolayca yırtıklar oluşabilir. Bu yüzden yüksek miyopların ağır spor­lar yapmamaları ve normal doğum yapmamaları önerilir. (Bkz. Miyopi)

Miyop olmadan da doğuştan bu halı sağlam olmayabilir, o zaman da dekolman görülebilir. Bir de şeker hastalığında olduğu gibi, göz içinde ağır kanamalar ve ka­namaların iyileşmesinde dokuları birbirine çekecek gergin yapışıklıklar olursa de­kolman olabilir.

Dekolmanın tedavisi nedir?
Her şeyden önce dekolmanın tedavisi acildir. O yüzden yukarıdaki yakınmala­rı olan kişilerin acilen göz hekimine başvurmaları gerekir. Dekolmanın nedeni küçük bir yırtık ise, ayrılma henüz çok ilerlemeden Japon yapıştırıcı ile yapıştırır gibi, bir tür lazer ile çevresine kaynak yapmak mümkündür.
Eğer sorun gecikmişse ve geniş bir alanda ayrılma varsa kaynak tutmaz, o zaman gözün dışına bir yastık veya bir kemer takarak dıştan baskıyla ayrılan dokular bir­birine yaklaştırılır.

Bazen bu işlem de yeterli olmayabilir. O zaman da gözün içinde ayrılan doku, uçan balona konana benzer bir tür gaz ile bulunması gereken yere yaslanmaya çalışılır. Yaşayan için sabır gerektirir, çünkü göz içine verilen gazın yükselme etki­siyle ayrılan tabakaya içten baskı yapabilmesi için bir süre uygun bir pozisyonda yatılması gerekir. Dekolmanın yerine göre bu pek de rahat bir pozisyon olmayabi­lir. Yapan açısından da uzmanlık ve deneyim gerektiren bir işlemdir. Her gün ye­ni yöntemler de geliştirilmektedir.

Dekolman tedavi edilmezse ne olur?
Göz bir süre sonra ortaya doğru büzüşür ve geri dönülmez şekilde görmesini de doğal görüntüsünü de kaybeder.